Ładna skóra? Witamina A!

Dorota Chochlak
Co prawda odkryto ją w 1931 roku, a tuż po II wojnie światowej zaczęto wytwarzać przemysłowo, jednak skutki jej niedoborów znane były setki lat wcześniej. W starożytnym Egipcie, Grecji i Rzymie znano kurzą ślepotę i leczono ją zalecając spożywanie surowej i gotowanej wątroby, a także tranu.

Witamina A - występowanie

Witamina A (retinol) występuje właściwie tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego: tranie rybim, wątrobie, mleku, maśle, żółtkach jaj. Natomiast w produktach pochodzenia roślinnego szukać możemy prowitaminy A (karotenu). Najpopularniejszym jest beta-karoten, który barwi owoce i warzywa na soczyste kolory: żółty, pomarańczowy i czerwony. Duże ilości karotenu znajdziemy w melonie, mango, pomidorach, szpinaku, sałacie, dyni, groszku zielonym, szczawiu, marchewce, papryce i boćwinie. Niektóre produkty spożywcze dostępne na rynku są dodatkowo wzbogacane o witaminę A. Dotyczy to tłuszczy roślinnych, a także produktów przeznaczonych dla dzieci.


Witamina A - działanie

Witamina A zapobiega kurzej ślepocie, osłabieniu wzroku, pomaga w leczeniu wielu chorób oczu, odpowiada za prawidłowe rozróżnianie kolorów. Witamina A zapewnia również prawidłowy wygląd skóry, utrzymuje we właściwej kondycji błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, płuc, przewodu pokarmowego i organów płciowych. Zwiększa oporność na zakażenia.


Osoby, które dużo pracują przy komputerze, potrzebują większych ilości witaminy A.


Skutki niedoboru witaminy A:

  • suche, łamliwe włosy,

  • kruche, wolno rosnące paznokcie, pionowe bruzdy na nich,

  • suche spojówki oraz zmiany chorobowe na rogówce,

  • kurza ślepota,

  • zahamowanie wzrostu,

  • osłabione, wrażliwe dziąsła,

  • suchość i szorstkość skóry,

  • wysypka skórna,

  • brak apetytu,

  • oziębłość, bezpłodność,

  • zmniejszona odporność na zakażenia,

  • uczucie zmęczenia,

  • złe samopoczucie,

  • zły wygląd.

Z kolei nadmiar witaminy A powoduje:

  • uczucie zmęczenia i dyskomfortu,

  • podenerwowanie, drażliwość,

  • nudności i wymioty,

  • zmniejszony apetyt,

  • bóle głowy,

  • krwawienie z dziąseł,

  • zażółcenie skóry,

  • powiększenie wątroby i śledziony,

  • wypadanie włosów,

  • świąd skory,

  • suchość skóry

  • depresję,

  • bóle stawów.


Nadmiar witaminy A jest niebezpieczny w okresie ciąży, bowiem może wywołać komplikacje i przedwczesny poród. Przedawkowanie witaminy A nie grozi nam, jeśli zamiast tabletek staramy się spożywać produkty roślinne o dużej zawartości karotenu.


Witamina A jest dosyć trwałą witaminą i w czasie właściwej obróbki żywności występują jej niewielkie starty, największe przy smażeniu produktów w bardzo wysokiej temperaturze. Warto pamiętać, że witamina ta rozpuszcza się w tłuszczu, dlatego do potraw, gdzie bazą są rośliny, należy dodać przynajmniej niewielką ilość tłuszczu.