Witamina A - występowanie
Witamina A (retinol) występuje właściwie tylko w produktach pochodzenia zwierzęcego: tranie rybim, wątrobie, mleku, maśle, żółtkach jaj. Natomiast w produktach pochodzenia roślinnego szukać możemy prowitaminy A (karotenu). Najpopularniejszym jest beta-karoten, który barwi owoce i warzywa na soczyste kolory: żółty, pomarańczowy i czerwony. Duże ilości karotenu znajdziemy w melonie, mango, pomidorach, szpinaku, sałacie, dyni, groszku zielonym, szczawiu, marchewce, papryce i boćwinie. Niektóre produkty spożywcze dostępne na rynku są dodatkowo wzbogacane o witaminę A. Dotyczy to tłuszczy roślinnych, a także produktów przeznaczonych dla dzieci.
Witamina A - działanie
Witamina A zapobiega kurzej ślepocie, osłabieniu wzroku, pomaga w leczeniu wielu chorób oczu, odpowiada za prawidłowe rozróżnianie kolorów. Witamina A zapewnia również prawidłowy wygląd skóry, utrzymuje we właściwej kondycji błonę śluzową jamy ustnej, nosa, gardła, płuc, przewodu pokarmowego i organów płciowych. Zwiększa oporność na zakażenia.
Osoby, które dużo pracują przy komputerze, potrzebują większych ilości witaminy A.
Skutki niedoboru witaminy A:
suche, łamliwe włosy,
kruche, wolno rosnące paznokcie, pionowe bruzdy na nich,
suche spojówki oraz zmiany chorobowe na rogówce,
kurza ślepota,
zahamowanie wzrostu,
osłabione, wrażliwe dziąsła,
suchość i szorstkość skóry,
wysypka skórna,
brak apetytu,
oziębłość, bezpłodność,
zmniejszona odporność na zakażenia,
uczucie zmęczenia,
złe samopoczucie,
zły wygląd.
Z kolei nadmiar witaminy A powoduje:
uczucie zmęczenia i dyskomfortu,
podenerwowanie, drażliwość,
nudności i wymioty,
zmniejszony apetyt,
bóle głowy,
krwawienie z dziąseł,
zażółcenie skóry,
powiększenie wątroby i śledziony,
wypadanie włosów,
świąd skory,
suchość skóry
depresję,
bóle stawów.
Nadmiar witaminy A jest niebezpieczny w okresie ciąży, bowiem może wywołać komplikacje i przedwczesny poród. Przedawkowanie witaminy A nie grozi nam, jeśli zamiast tabletek staramy się spożywać produkty roślinne o dużej zawartości karotenu.
Witamina A jest dosyć trwałą witaminą i w czasie właściwej obróbki żywności występują jej niewielkie starty, największe przy smażeniu produktów w bardzo wysokiej temperaturze. Warto pamiętać, że witamina ta rozpuszcza się w tłuszczu, dlatego do potraw, gdzie bazą są rośliny, należy dodać przynajmniej niewielką ilość tłuszczu.